De migratie vanuit voormalig Joegoslavië naar België valt uiteen in twee delen. Eerst is er de migratie van Joegoslavische arbeidskrachten die tijdens het Interbellum, maar vooral na WOII de Belgische zware industrieën komen bevolken. Dit naar analogie met de Italiaanse, Turkse en Marokkaanse loonarbeiders die via bilaterale akkoorden tewerk werden gesteld in ons land. Reeds in 1956 sloot de Belgische staat zo een verdrag met Joegoslavië waarin de sociale zekerheid van de Joegoslavische loonarbeiders in ons land werd geregeld. Op een werkelijke overeenkomst over de Joegoslavische werknemers in België was het wachten tot 1970. Toch zouden deze akkoorden nooit dezelfde verstrekkende arbeidsmigratie teweegbrengen als dit het geval was voor de Turken of Marokkanen.

Een tweede gebeurtenis zou de aanwezigheid van (ex-)Joegoslavische migranten in België echter gevoelig doen toenemen. De desintegratie van de Joegoslavische Republiek en de hieraan verwante burgeroorlogen in Bosnië, Servië en Kosovo bracht een ongezien humanitair leed met zich mee. Duizenden lieten het leven en nog eens honderd duizenden ontvluchtten hun land of raakten op de dool in eigen land (Internally displaced persons). Op initiatief van de UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees) en enkele Europese NGO’s werden opvangcampagnes op poten gezet om getroffen vluchtelingen opvang te bieden in Europa. Ook België engageerde zich om enkele honderden slachtoffers te huisvesten.

Toch zijn nog vele malen meer vluchtelingen uit ex-Joegoslavië op eigen houtje ons land binnengekomen. De Belgische politiek wist vaak geen weet met deze toestroom aan asielzoekers en kende hen de status ‘ontheemden’ toe. In afwachting van een mogelijke terugkeer leden ze een onzeker bestaan dat schipperde tussen een verlengde verblijfsvergunning en een mogelijke uitwijzing. Vooral in Bosnië bleek de burgeroorlog langer te duren dan verwacht, waardoor vele vluchtelingen zich permanent in ons land gingen vestigen. Na afloop van de conflicten in Bosnië en Kosovo werden van de overheid uit wederopname-akkoorden afgesloten en re-integratieprogramma’s opgestart in samenwerking met het IOM (International Organisation for Migration) om de vluchtelingen toe te laten hun leven in het land van herkomst opnieuw op te bouwen.
 

Thomas Van Roey